The Blog

Làm Phim Hoạt Hình : Rig Nhân Vật: Điều Gì Làm Nên Hoàn Hảo ?

Làm Phim Hoạt Hình

Làm Phim Hoạt Hình

12 Điều Cần Có Của Một Bộ Rig Thân Thiện Với Các Animator (Họa Sỹ Diễn Xuất)

[box type=”info”]”Chuyên nghiệp hay không là ở công việc này trong quá trình tạo dựng việc thiết kế nhân vật được diễn xuất đầy tính lột tả cá tính cảm xúc tâm trạng”[/box]

Mark Masters . Rainstorm Film tổng hợp lược dịch từ Digital Tutor.

[quote title=”Rigging” float=”right”]thiết kế khung và điều khiển bằng công cụ 3D cho một nhân vật hoặc máy móc cần được diễn xuất – như gắn dây vào trong các con rối để dùng dây đó diễn rối – trong công cụ 3D cụ thể là gắn xương và các điều khiển vào mô hình 3D nhân vật, hoặc máy móc, thiết bị để có thể thực hiện việc diễn xuất – animate[/quote]

rigging-control-gnomon

Rigging là công việc tạo ra những điều khiển trên mô hình nhân vật để có thể dễ dàng thực hiện diễn xuất nhân vật hành động

Rigging là một yếu tố thiết yếu – sống còn trong qui trình làm phim hoạt hình 3D CG (Rainstorm đã từng chia sẻ về qui trình sản xuất TVC quảng cáo bao gồm qui trình làm phim hoạt hình 3D CGI trong quảng cáo hãy tham khảo), không có Rig với những bộ điều khiển – controller linh hoạt tương ứng, nhân vật của bạn đã thiếu hẳn sức sống, hoặc đó chỉ là một khối mô hình 3D CG không có linh hồn, cũng như với một bộ thiết kế điều khiển – controller trong Rig liên hoạt  sẽ giúp cải thiện qui trình làm phim hoạt hình rất nhiều. Là một người làm thiết kế Rig bạn cần phải đảm bảo kết quả công việc của bạn thật sự uyển chuyển, kết quả công việc về mặt kỹ thuật là những controller dễ nhìn thấy giữa muôn vàn các điều khiển – controller khác, và chúng cũng sẵn sàng để làm bất cứ thứ gì về diễn xuất – animate. Bài viết này sẽ mô tả những thủ thuật để bạn cần làm ra bộ Rig hoàn hảo cho bất cứ animator (họa sỹ diễn xuất) hưởng thụ, cảm thấy hài lòng và vui vẻ hạnh phúc với nó. Dĩ nhiên phần thưởng lớn phải về tay các Rig designer rồi, đây là một công việc kết hợp của nghệ thuật và khoa học (Art & Science).

Sự Biến Dạng Phải Thật Gọn – Deformation

sự biến dạng trong rigging, làm phim hoạt hình

Đây là một yếu tố vô cùng quan trọng trong việc thiết kế bộ Rig nhân vật. Bộ rig phải có năng hoạt động trơn tru và tạo ra cái nhìn trực quan chân thật trên mỗi khu vực cần được thao tác. Nếu như một nhân vật uốn cong người, phần ngực và bụng phải cần được biến dạng phù hợp như trường hợp ngoài đời thực.

Một việc làm Rig không quản được phần này sẽ tạo ra nhiều rũi ro và khó khăn không chỉ trong quá trình diễn xuất mà còn hiện hữu rõ khi render ra kết quả cuối cùng. Để chỉnh sửa được những thứ này, bạn cần phải chắc chắn là mình đang xác định được khu vực chính xác cần tô độ nặng (paint the weight) phù hợp.

Cũng như mô hình 3D được cung cấp bởi bộ phần thiết kế 3D tạo mô hình, cần phải đảm bảo rằng, độ phân giải được cung cấp phù hợp để có thể tạo Rig với sự biến dạng tương đương. Vì vậy, bạn cần phải đảm bảo mô hình mình đang có được qui chuẩn hoá các dòng chảy vòng cạnh (edge loop flow) và mô hình khối đúng tính chất phân bố lưới hình học (topology). Trước khi chuyển giao bộ Rig của bạn sang cho đội diễn xuất, bạn cần cẩn thận kiểm tra thật kỹ để đảm bảo rằng việc tô độ nặng (paint the weight) đã phù hợp để phần diễn xuất có thể lột tả được những hành động như thật.

Bộ Điều Khiển Rõ Ràng – Control Curve

bộ điều khiển các điều khiển rõ ràng trong rigging, làm phim hoạt hình

Để tạo sự dễ dàng cho các animator khi di chuyển từng phần khớp nối riêng biệt trên mô hình nhân vật, họ cần phải chọn được các control curve của bạn để điều khiển. Bạn phải đảm bảo rằng các vị trí của control curve trên mô hình nhân vật là rất rõ ràng. Các animator phải cảm thấy rằng rất dễ dàng để chỉ ra control curve nào điều khiển cái gì trên mô hình nhân vật chứ chưa cần phải chọn vào nó.

Bộ control curve cũng cần phải đủ to để các animator chọn được nó. Các control curve được thiết kế dễ dàng thì điều đó củng giảm thiểu thời gian các animator phải mò mẫm xem cụ thể mỗi control curve làm gì, thay vì đó họ sẽ có nhiều thời gian để diễn hơn.

GUI – Picker | Giao Diện Người Dùng Có Thể Chọn Lựa

giao diện đồ họa cho các điều khiển dễ ứng dụng của Rig, làm phim hoạt hình

Giao diện người chọn lọc là một chức năng đáng giá khi bộ rig có hàng trăm điều khiển (control). Khi mà các control curve phải rõ ràng là điều thiết yếu, nó còn tuỳ vào có bao nhiêu điều khiển mà thật sự cần cho bộ Rig của nhân vật để quá trình chọn của một animator có thể trở nên vô cùng khó khăn. Một bộ Rig nhân vật phức tạp có thể lên tới hàng nghìn điều khiển (control). Có một nơi để có thể lựa chọn dễ dàng các control này là rất có lợi.

GUI Picker là rất giá trị khi thực hiện thao tác diễn xuất biểu cảm khuôn mặt, vì có thể hàng trăm điều khiển (control) chỉ để thực hiện vài chi tiết nhỏ trên vùng mặt, điều này là vô cùng khó khăn khi phải ngồi chọn lựa trong khung nhìn (view port). Tạo ra những bảng điều khiển theo từng nhóm các hành vi khác nhau cho các bộ điều khiển sẽ làm cho các animator dễ dàng thao tác hơn.

Tuy nhiên cần phải đảm bảo rằng các bảng điều khiển này dễ dàng sử dụng. Đừng cố gắng tạo ra những bảng điều khiển có vô vàn những bảng điều khiển phụ trên một mô hình nhân vật cùng những bộ điều khiển khác nhau. Gui Picker là để làm nhanh thao tác của animator hơn chứ không phải ngược lại.

Bộ Điều Khiển Mắt Giá Trị – Good Eye Control

bộ điều khiển mắt đa dạng của Rig, làm phim hoạt hình

Khi nói về diễn xuất nhân vật thì việc biểu cảm qua ánh mắt là vô cùng quan trọng. Bộ Rig cần dễ thao tác để có thể giúp animator điều khiển nhân vật lột tả được diễn xuất trong những phân cảnh cụ thể cần nhiều tâm trạng cảm xúc. Cần phải có nhiều hơn một bộ điều khiển về việc nhắm mở mí mắt, vì các animator rất sáng tạo, họ mong muốn làm được nhiều hơn thay vì chỉ những hành động nháy mắt.

Có thật nhiều những điều khiển biểu cảm dọc theo mí mắt có thể giúp việc diễn xuất lột tả được biểu cảm tâm trạng, cường điệu mạnh mẽ. Bạn cũng cần kết hợp thêm kỹ thuật diễn xuất Co và Giãn (squash and stretch) vào các điều khiển mắt và mí mắt để có thể giúp đẩy mạnh tất cả những sự cường điệu trong thể hiện tâm trạng cảm xúc khi animator diễn.

IK – FK Lựa Chọn

lk-fk là tuỳ chọn của rig, làm phim hoạt hình

Trong bất cứ bộ rig nhân vật nào, bạn cũng cần nên để sẵn sự lựa chọn để có thể chuyển đổi giữa IK và FK, nó có thể ở bất cứ đâu, cánh tay hoặc chân của nhân vật. Một bộ Rig tốt sẽ cho các animator nhiều lựa chọn để chuyển đổi, không phải animator nào cũng sử dụng IK cho tất cả mọi phân cảnh. Là một người thiết kế bộ Rig, bạn cần phải hiểu rằng, sự không đoán trước được việc sử dụng của animator trên bộ rig là điều bình thường.

Trong một cái bộ Rig diễn nhân vật, luôn nên có sự lựa chọn IK và FK cho animator diễn xuất phần chân. Phần chân luôn sử dụng IK nhưng vẫn có đôi lúc các animator cần sử dụng FK cho chân trong một số trường hợp. Có sự lựa chọn chuyển đổi giữa IK và FK sẽ giúp cho các animator không cần phải trả lại bạn những gì đã thiết lập chỉ vì animator cần sử dụng FK.

Tính Linh Hoạt

tính linh hioạt của bộ rig, làm phim hoạt hình

Bạn có thể không bao giờ biết được kiểu diễn xuất nào mà bộ Rig của bạn sẽ được ứng dụng, nên bạn cần phải thiết kế bộ Rig thật sự linh hoạt. Bộ Rig cần phải thể hiện thật tốt cho bất cứ phần diễn xuất nào, từ nhân vật tả thực, máy móc hay các nhân vật hoạt hình.

Bạn cần phải kết hợp chặt chẽ việc giãn tứ chi và thao tác Co – Giãn (Squash and Stretch) trên những bộ điều khiển, những chỗ mà animator sẽ cường điệu hành động của mô hình nhân vật khi cần phải diễn thế. Không phải mọi phân cảnh đều nhẹ nhàng hoặc theo kiểu hoạt hình. Nhưng một bột rig tốt thì phải chuẩn bị trước tất cả những thứ như thế, không quan tâm animator sẽ chuẩn bị diễn loại phân cảnh gì.

Dĩ nhiên cũng phải tuỳ thuộc vào dự án, khi mà các animator cần diễn mô tả thực hay là diễn theo kiểu hoạt hình. Cho nên bàn cận thảo luận kỹ với các đội ngũ animator để đảm bảo những giới hạn cần có cho bộ rig cũng như sự tự do bạn có thể thiết kế.

Những Bộ Điều Khiển Ngón Tay Phải Đầy Đủ

bộ điều khiển ngón tay đầy đủ trong Rig, làm phim hoạt hình

Bộ điều khiển các ngón tay là thành phần quan trọng, đôi lúc nó cần nhiều hơn những gì đang có. Nó cần phải linh hoạt và có nhiều điều khiển để các animator diễn được nhiều thứ chứ không chỉ giới hạn xoay chuyển trên một trục toạ độ nhất định. Bàn tay là nhằm để thể hiện ngôn ngữ cảm xúc, việc thao tác của animator để có điệu bộ đẹp là điều vô cùng quan trọng.

Một bộ Rig đầy đủ là phải bao gồm cả việc có thể xoay chuyển trên nhiều trục toạ độ X, Y, và Z. Điều này giúp các animator có thể diễn các hành vi “kéo”, “chỉ hướng”, “đi theo” dựa trên các ngón tay. Cũng như nó giúp tạo ra các tư thế khi dễ dàng điều khiển các control curve của ngón tay.

Bạn cũng có thể cải tiến bộ điều khiển hơn với việc áp dụng hiệu ứng Co – Giãn (Squash and Stretch) để tạo cho đầu mỗi ngón tay có hiệu ứng nén khi đang có hành vi gõ lên bàn, hay đang nhấn vào cái gì đó.

Tỉ Lệ Thay Đổi Toàn Cục – Global Scale

bộ rig có thể dễ dàng thay đổi tỉ lệ, làm phim hoạt hình

Tạo cho bộ Rig có khả năng kéo giãn tỉ lệ toàn cục là điều rất lợi thế khi nhân vật có thể để vào bất cứ môi trường nào cũng phù hợp. Bản thân animator có thể dựa trên bộ Rig để có thể kéo giãn được toàn cục từ các điều khiển tới bộ Rig cho ứng với các phân cảnh.

Điều này tạo lợi ích rất nhiều cho việc diễn xuất trong từng phân cảnh tương quan. Bạn nên biết rằng, các animator đôi lúc cần phải làm trò thủ thuật trên vài phân cảnh để tạo hiệu ứng cảm quan tốt hơn thông qua camera, kéo giãn tỉ lệ toàn cục xuống là một trong những cách để có thể so sánh tỉ lệ phối cảnh của hai nhân vật trong một phân cảnh.

Bộ Điều Khiển Việc Thở

rig mà có bộ điều khiển thở thì thật hay, làm phim hoạt hình

Có bộ điều khiển này là rất hoàn hảo, vì tất cả mọi thể sống đều cần thở và hô hấp, điều đó có nghĩa rằng các animator cần phải diễn các nhân vật có cảm giác đang thở. Có thêm bộ điều khiển này sẽ giúp các animator thao tác được diễn xuất đẹp hơn khi nhân vật có thêm hiệu ứng thở.

Với những điều khiển của bộ Rig tốt sẽ giúp các animator dễ dàng thao tác diễn xuất hơn là phải kéo và ép các điều khiển vùng ngực để cố gắng mô phỏng việc hô hấp. Hãy cho các animator một thanh kéo – slider để có thể mô tả sự hô hấp, điều này có nghĩa là các animator sẽ dễ dàng tạo ra key hô hấp.

Tự Động Hoá Một Số Vùng Quang Trọng

rig tự động là ngon, làm phim hoạt hình

Có vài nơi trong các bộ phận có thể tự động thực hiện diễn xuất là lợi ích lớn cho animator. Đó có thể chỉ là một điều khiển nhỏ đơn giãn làm việc đóng mở mắt và mí mắt tạo hiệu ứng nháy mắt. Animator chỉ cần thao tác và hiệu chỉnh cho hoàn hảo theo cách họ cần.

Một ví dụ khác của việc này là việc tự động hoá cánh tay và bàn tay để tạo ra điệu bộ năm đấm. Có những vùng như thế trên bộ điều khiển dễ dàng được thay đổi bởi 1 slider sẽ làm tăng năng suất của animator rất nhiều, cũng như cho phép animator mau chóng tiến hành thiết kế một tư thế và tuỳ chỉnh theo cách cần.

Những Bộ Phân Cấp Điều Khiển Khác Nhau

bộ điều khiển được thiết kế giao diện có phân cấp chuyên nghiệp, làm phim hoạt hình

Cũng như đã có nói trước, việc thiết kế nhân vật và bộ rig điều khiển, đối với các loại nhân vật phức tạp sẽ lên tới hàng trăm hàng nghìn điều khiển. Điều này có thể dẫn tới làm trì trệ hiệu suất máy tính và gây khó khăn cho animator khi điều chỉnh trên khung nhìn phần mềm công cụ 3D (view port). Rất quan trọng là không phải lúc nào các điều khiển này cũng được sử dụng nên sẽ rất cần bạn phải thiết kế ra một bộ điều khiển gọn hơn, với số lượng điều khiển tương đối cho các animator thao tác.

Animator luôn cần thật nhiều điều khiển có thể có được để họ có thể tự do sáng tạo trong việc diễn xuất, nhưng điều này không có nghĩa là họ sẽ cần tất cả điều khiển đó hiển thị trong khung nhìn một lần, và khả năng lớn là không phải phân cảnh nào cũng cần tất cả từng ấy điều khiển. Cho phép họ có một phiên bản điều khiển nhẹ hơn sẽ tăng năng suất hơn và không làm trì trệ hiệu suất máy móc.

Khả Năng Có Thể Thực Hiện PickWalk

pickwalk là một khả năng cấp độ cao của rig, làm phim hoạt hình

Pickwalking là khả năng giúp bạn có thể dùng phím mũi tên để di chuyển và chọn lựa qua các điều khiển khác nhau trên bộ Rig của mô hình nhân vật 3D. Lấy ví dụ, nếu như bạn đang chọn những điều khiển của cổ tay, khi PickWalk bạn sẽ có thể chọn lên tới khuỷ tay và cánh tay.

Điều này không nhất thiết là phải có như những tính năng quan trọng đã kể ở trên, nhưng nó vẫn là điều tốt nếu bạn có sẵn, thể hiện sự chuyên nghiệp và ràng rõi của bạn trong thiết kế Rig. Những chi tiết này rất nhỏ đối với animator nhưng sẽ giúp cải thiện hiệu suất làm việc của họ rất nhiều.

Cũng nên lưu ý, với mỗi phần mềm công cụ khác nhau, tính năng hay lệnh PickWalk sẽ gọi khác nhau một tí.

Đây là một bộ Rig khá linh hoạt khi diễn các thể hiện cảm xúc cường điệu của nhân vật hoạt hình làm ví dụ, nguồn từ http://www.mudprod.com

[box type=”warning”]Rainstorm Film là công ty làm phim quảng cáo và hoạt hình tại thành phố Hồ Chí Minh. Với những dự án phim hoạt hình TVC và hiệu ứng 3D CGI đã thực hiện giúp khách hàng thành công trong vai trò sản xuất thiết kế. Liên hệ 0908.505.505 hoặc email info@vubao.com.vn để phim quảng cáo của bạn thành công trong sản xuất và hiệu quả trong truyền thông marketing.[/box]